Adli Sicil ve Arşiv Kaydı (Sabıka Kaydı) Silinmesi

Adli Sicil ve Arşiv Kaydı (Sabıka Kaydı) Silinmesi

Hukuk sistemlerinde kişilerin işlemiş oldukları suçların yani almış olduğu cezaların işlenmesi, kayıt altında tutulması ve gerektiğinde de ilgili kişi ve kuruluşlara iletilmesi için adli sicil ve adli arşiv kayıtları tutulmaktadır. Adli sicil kaydı, vatandaşın devlet nezdinde tutulan suç kaydı olarak tarif etmek mümkündür.

Kesinleşmiş mahkeme kararına dayanılarak kişiler hakkında verilen ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin bilgiler “adli sicil” sistemine işlenmektedir.

Kural olarak, ceza veya güvenlik tedbiri yaptırımı içeren her mahkûmiyet kararı adli sicil kaydına işlenir. Ancak mahkeme hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı vermesi halinde adli sicil kaydına işlenememekte, HAGB kararları ayrı bir sisteme kaydedilmektedir. Adli sicil kaydı (sabıka kaydı) belgesi alındığında bu bilgiler görünmez. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı ancak bir soruşturma veya kovuşturmayla bağlantılı olarak mahkeme, hâkim, askerî hâkim, Cumhuriyet Başsavcılığı veya askerî savcılık tarafından istenmesi halinde verilmek üzere adli sicil kaydına kaydedilir.

Sicile İşlenen Suçlar Nelerdir?

5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun “Adlî sicile kaydedilecek bilgiler” başlıklı 4. maddesinde adli sicile hangi hususların işleneceğini belirtmiştir.

Türk mahkemeleri tarafından vatandaş veya yabancı hakkında verilmiş ve kesinleşmiş mahkûmiyet hükümleri adlî sicile kaydedilir. Adli sicil kaydına kısaca hangi suçlara;

• Kesinleşmiş mahkumiyet kararları
• Mahkumiyet kararının infaz edildiğine dair bilgiler
• Ertelenen hapis cezaları
• Adli para cezaları
• Seçenek yaptırımlar
• Belirli hakların kullanılmasına ilişkin getirilen kısıtlamalar
• Sürücü belgesinin alınması kararı
• Afla tahliye edildiğine ilişkin kayıtlar

5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun “Adlî sicile kaydedilmeyecek bilgiler” başlıklı 5. Maddesinde hangi kayıtların adli sicile kaydedilmeyeceği yer almaktadır. Buna göre;

• Disiplin suçlarına ve sırf askerî suçlara ilişkin mahkûmiyet hükümleri,
• Disiplin veya tazyik hapsine ilişkin kararlar,
• İdarî para cezasına ilişkin kararlar.

Adlî sicil kaydı (sabıka kaydı) ne zaman silinir? 

Adlî sicildeki bilgilerin silinmesi için;

a)Cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması,

b)Ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikayetten vazgeçme veya etkin pişmanlık,

c)Ceza zamanaşımının dolması,

d)Genel af halinde

Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinerek arşiv kaydına alınır.

“Adli Sicil Kaydı” ile “Arşiv Kaydı” farklı kavramdır. Kişi hakkında verilmiş olan mahkumiyet hükmü veya güvenlik tedbiri infaz edildikten sonra ilgili kayıt adli sicil kaydından silinerek, arşiv kaydına aktarıldığından sabıka kaydını sildirmesi sırasında arşiv kayıtlarını da sildirmesi gerekmektedir.

Arşiv bilgileri; kural olarak Türk Ceza Kanunundaki suçları işlemesi sebebiyle kişinin aldığı ceza veya güvenlik tedbirinin infaz edilmesinden itibaren 5 yıl geçmesiyle adli sicil arşiv kaydı tamamen silinir.

Adli Sicil Kanunu’nda, adli sicil kaydının ne zaman ve nasıl silineceğini düzenlenmiş olup, uygulamada oluşan tereddütler ise Yargıtay içtihatlarıyla giderilmeye çalışılmıştır. Buna göre;

1-Eğer ceza ve güvenlik tedbirinin infazı tamamlanmışsa adli sicil kaydı infazın tamamlanmasıyla kendiliğinden silinmelidir. İnfazın tamamlanmasından anlaşılması gereken, ceza hapis cezasıysa bihakkın tahliye tarihi veya denetim süresinin son bulduğu tarihtir. Ceza adli para cezası ise, adli para cezasının ödendiği tarih veya tazyik hapsine çevrilmişse cezaevinden çıkış tarihidir.

2-Ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikâyetten vazgeçme veya etkin pişmanlık halinde adli sicil kaydı silinir.

3- Ceza zamanaşımının dolması veya genel af veya kişinin ölümü halinde adli sicil kaydı silinir.

Adli Sicil Kaydının Silinmesine İlişkin Yargıtay Kararları

Kasten Öldürmeye Teşebbüs ve Arşiv Kaydının Silinmesi

Hükümlü hakkında kasten öldürmeye teşebbüs suçu nedeniyle verilen 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezasının süre itibariyle Anayasa’nın 76. maddesi kapsamında kaldığından ve Adli Sicil Kanunu’nun 12. maddesinde öngörülen sürenin geçmemesi nedeniyle 5352 sayılı kanunun geçici 2. maddesinin 2. fıkrası uyarınca arşiv kaydından çıkartılması mümkün değildir. Bu durumda ya yasaklanmış hakların geri alınması kararı yoluyla arşiv kaydına alınma tarihinden itibaren 15 yıl içinde veya bu karar alınmamışsa 30 yıl içinde silinebilir (Yargıtay 1. Ceza Dairesi – Karar No: 2014/3727)

Evrakta Sahtecilik Suçunda Arşiv Kaydının Silinmesi Şartları

Resmi evrakta sahtecilik suçu nedeniyle 1 yıl 8 ay ceza alan hükümlünün cezası infaz edildiğinden adli sicil kaydının silinmesi mümkündür. Ancak adli sicil ve arşiv bilgilerinin silinmesi cezanın süresi ve suçun vasfı nedeniyle 5352 Sayılı Adli Sicil Kanununun geçici 2. maddesinin 2. fıkrası uyarınca aynı Kanunun 12. maddesine göre işlem yapılması zorunludur. Bu nedenle ya hükümlü yasaklanmış hakların geri alınması kararı alarak cezanın infazından itibaren 15 yıl içinde ya da bu karar olmadan cezanın infazından itibaren 30 yıl içinde arşiv kaydını sildirebilir (Yargıtay 11. Ceza Dairesi – Karar No: 2013/9374)

Ateşli Silâhlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunu Muhalefet ve Arşiv Kaydının Silinmesi

Sanığın adli sicil kaydının silinmesi ve arşiv kaydına alınması mümkündür. Ancak sanık, 6136 sayılı Ateşli Silâhlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun kapsamında 4.070.000 Türk lirası ağır para cezası ile cezalandırılmış olsa bile, ceza süresi yönünden değil, suç vasfı yönünden Adli sicil Kanunu’nun 12. maddesinin 2. fıkrası kapsamında kalan bir suç  işlediğinden adli sicil kaydının silinmesi mümkün, ancak arşiv kaydının silinmesi için ya yasaklanmış hakların geri alınması kararı alarak cezanın infazından itibaren 15 yıl içinde ya da bu karar olmadan cezanın infazından itibaren 30 yıl içinde arşiv kaydını sildirebilir (Yargıtay 8. Ceza Dairesi – Esas No: 2011/16743, Karar No: 2011/16146, Tarih: 15.12.2011)

Vergi Kaçakçılığı Suçunun Sabıka (Adli Sicil) Kaydından Silinmesi

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’na aykırı davranmak suçundan sanık …‘in, 359/1 gereğince cezalandırılmasına dair Denizli 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararının infazını müteakip, hükümlünün adli sicil arşiv kaydının silinmesi talebinin kabulüne dair aynı mahkeme kararının kanun yararına bozulması talep edilmiştir.

01.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu’nun kararın verildiği 10.05.2010 tarihinde yürürlükte olan geçici 2. maddesinin 1. fıkras 1. fıkrası “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte, Adalet Bakanlığı Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce toplanmış olsun veya olmasın, suç tarihi itibarıyla bu Kanunun yürürlük tarihinden önceki kayıtlar hakkında, 3682 Sayılı Kanuna göre süre yönünden silinme koşulu oluşanlar silinir; diğer kayıtlar için bu Kanun hükümlerine göre işlem yapılır. Anayasanın 76. maddesiyle özel kanun hükümleri saklıdır.” ve 2. fıkrası “Birinci fıkra gereğince işlem yapılarak arşive alınan kayıtlar hakkında, 3682 Sayılı Kanun’un 8. maddesinde öngörülen sürelerin dolduğu veya ertelenmiş olan hükmün esasen vâki olmamış sayıldığı hallerde bu tarih esas alınarak, Anayasanın 76. maddesi ve özel kanunlarda sayılan suç ve mahkûmiyetler dışındaki kayıtlar için ilgilinin, Cumhuriyet Başsavcılığının veya Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünün talebi üzerine hükmü veren mahkemece veya talep edenin bulunduğu yer asliye ceza mahkemesince arşiv kaydının silinmesine karar verilir” şeklindedir.

Arşiv kaydının silinmesi istenen mahkûmiyetin, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesinde “vergi kaçakçılığı” olarak düzenlenen suça dair olması ve bu mahkûmiyetin 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 3. maddesinde hak yoksunluğu olarak yer alması nedeniyle, 5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu’nun karar tarihinde yürürlükte olan geçici 2. maddesinin 2. fıkras 2. fıkrasındaki açık düzenleme gereğince, sözü edilen mahkûmiyetle ilgili arşiv kaydının silinmesinin mümkün olmadığı gözetilmeden, talebin reddi yerine arşiv kaydının silinmesine karar verilmesi yasaya aykırıdır. Bu nedenle hükmün kanun yararına bozulmasına karar verilmiştir (Yargıtay 11. Ceza Dairesi – Karar: 2017/2541)

Adli sicil arşiv kaydı, silah ruhsatı, vize, kamu kurum ve kuruluşlarına iş başvurusu gibi birçok yasal süreçte kişilerin karşısına çıkmaktadır. Bu nedenle kaydın silinmesi önemlidir. Sabıka-Adli sicil kaydının silinmesi için Ankara’da bulunan Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne başvuruda bulunmak gerekir. Bu başvuru şahsen yapılabileceği gibi avukat ile de yapılabilir. Başvuruda sırasında hapis ve para cezasının yerine getirildiğine dair evrakların bulundurulması gerekmektedir. Adli Sicil Yönetmeliğinde belirtilen sürelerin geçmiş olması gerekir. Suç tipine ve cezanın çeşidine göre 5 yıllık, 15 yıllık ve 30 yıllık süreler vardır. Adli sicil arşiv kaydı, kişiye özel bilgiler içerdiğinden Adli Sicil Kanununu madde 10’da sayılan; kişinin kendisi, özel yetki ile yetkilendirilmiş vekili, soruşturma veya kovuşturma kapsamında hakim-savcı, yetkili seçim kurulları ve gerekli görülmesi halinde kamu kurum ve kuruluşları dışında verilmez.

Adli Sicil Kaydında yer alan C ve Y harfleri nedir?

Adli Sicil Kaydında bulunan C, yapılan yargılama sonucunda mahkemece verilen ceza hükmünü ifade etmektedir. Adli Sicil Kaydında bulunan Y, mahkemece verilen cezanın yerine getirildiği, infazın tamamlandığı tarihi bildirir.

Adli Sicil Kaydı Sildirme Dilekçesi Örneği

T.C.

ADALET BAKANLIĞI

ADLİ SİCİL ve İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NE

İSTEMDE BULUNAN : İsim Soyisim (TC)

Adres

TALEP : Adli sicil kaydının silinmesi talebine havidir.

AÇIKLAMA :Adli sicil kaydında ………… ……… ……… ……… cezasına ilişkin kayıt yerine getirilmiştir. Yerine getirme sebebiyle bu kaydın adli sicilden silinerek adli sicil arşiv kaydına alınmasını talep ediyoruz.

Adli sicil kaydında bu bilgilerin olması hem iş hayatı hem de diğer sosyal hayatı olumsuz etkilemektedir. Halihazırda çalışmakta olduğu şirket adli sicil bilgilerine ehemmiyet vermektedir.

Bu sebeple işlemlerin ivedi bir şekilde gerçekleştirilmesini, resmi ve özel yapılacak herhangi bir işlemde hak kaybına ve mağduriyete yol açmaması için adli sicil kaydında görülen sabıka kayıtlarının arşive alınmasını talep ediyorum.

SONUÇ ve İSTEM : Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle ve resen gözetilecek sebeplerle; adli sicil kaydında yer alan tüm kayıtların, meselenin kişisel önemi ve aciliyeti de göz önünde bulundurularak adli sicil arşiv kaydına alınarak silinmesine karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim. …./…../202….

Av. İbrahim Güllü